Thông tin cơ bản về cát cánh
1. Tên gọi khác
Cát cánh còn được gọi với tên gọi khác là: Tề ni (Bản Kinh), khổ ngạch (Bản Thảo Cương Mục), bạch dược, hay cánh thảo (Biệt Lục), mộc tiện, đô ất la sất, cát tưởng xử hoặc khổ cánh (Hòa hán Dược Khảo), hoặc lư như, lợi như, phòng đồ, phù hổ và phương đồ (Ngô Phổ Bản Thảo). Cát cánh có tên khoa học là: Platycodon grandiflorum hoặc Platycodon grandiflorus.
2. Phân bố
Cây cát cánh là loài duy nhất thuộc chi Platycodon, được tìm thấy chủ yếu tại khu vực đông bắc Châu Á bao gồm những nước như: Nhật bản, Trung Quốc (An huy, Sơn Đông và Giang Tô), Triều Tiên và Đông Siberi.
3. Thành phần hoá học
Qua nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện trong cát cánh chứa lượng lớn hoạt chất tốt cho sức khoẻ. Cụ thể:
- Trong rễ cát cánh chứa lượng lớn platycodin A, C, D, D2; các polygalacin D, D2; và các sapogenin gồm platycodigenin, axit polygalacic.
- Ngoài ra, cát cánh còn chứa hoạt chất phytosterol và một lượng đáng kể những chất thuộc nhóm tanin.
- Bên trong lá, hoa, thân, cành cát cánh đều chứa hoạt chất saponin có khả năng phá huyết mạnh hơn saponin trong rễ. Đặc biệt, Kikyosapogenin trong cát cánh có công dụng phá huyết mạnh gấp 2 lần so với sapogenin của viễn chí (Polygala senega).
Một số thành phần chính nổi bật trong cát cánh như:
- Polygalain acid
- A-spinasteryl-b -D-glucoside
- Platycodigenin
- Betulin
- Platycogenic acid
- Alpha-spinasterol
- Stigmasterol
Tác dụng của cát cánh đối với sức khoẻ
Cát cánh đang dần trở thành tên gọi quen thuộc trong đời sống. Sở dĩ, cát cánh được sử dụng rộng rãi đến vậy là bởi những công dụng ưu việt như:
1. Theo Y học cổ truyền
Cát cánh có công dụng bài nùng, tuyên phế khử đàm lợi yết và khai thông phế khí. Vì thế, chúng thường chủ trị những bệnh lý như: họng đau nói khàn, chứng lụ, đi tiểu tiện lung bế (tiểu tiện không thông), áp xe phổi (ngực đau phế ung) và ho có nhiều đờm, viêm họng sưng đau.
Trong một số sổ sách cổ nói về công dụng của cát cánh, chẳng hạn như:
- Sách Dược Tính Bản Thảo: Cát cánhđược sử dụng để điều trị các bệnh như: khí thúc thấu nghịch, đàm diên và phá huyết, chủ trúng ác (nhiễm độc), chủ phế khí, tiêu tích tụ cùng trẻ em bị động kinh hoặc khử tích khí.
- Sách Bản Thảo Thông Huyền: Cát cánh có công dụng duy kỳ thương nhập phế kinh, cùng cổ năng sử chư khí hạ giáng, phế vị chủ khí chi tạng.
- Theo sách Danh Y Biệt Lục: Có tác dụng phong tý, liệu hầu yết thống, lợi ngũ tạng trường vị, hạ cổ độc (trừ độc của sâu) và trừ hàn nhiệt, ông trung tiêu cốc, bổ khí huyết.
- Trung Dược học: Giảm đau hiệu quả, giải nhiệt, ức chế hệ miễn dịch, và chống viêm loét dạ dày, an thần.
2. Nghiên cứu Y học hiện đại
Qua nghiên cứu y học hiện đại, các nhà khoa học cho biết, cát cánh có những công dụng như:
- Tác dụng đối với hệ hô hấp: Các nhà khoa học đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng trên chó và mèo đã được gây mê. Sau khi uống nước sắc cát cánh bộ phận niêm mạc phế quản ở các động vật này tăng tiết tiết dịch rõ.
- Ảnh hưởng nội tiết: Nước sắc cát cánh cho thỏ uống, có công dụng làm giảm lượng đường huyết. Đặc biệt, trong các trường hợp bị bệnh tiểu đường nhân tạo,thì thuốc có công dụng điều trị rõ ràng.
- Chuyển hóa Lipid: Một vài thử nghiệm trên chuột đã cho thấy, nước sắc cát cánh có công dụng trong việc chuyển hóa cũng như làm giảm nồng độ cholesterol ở gan.
- Chống nấm: Theo các nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Chinese Hebra Medicine, thì nước thuốc cát cánh có tác dụng ức chế nhiều loại nấm da thông thường.
- Công dụng đối với huyết học: Một số nghiên cứu chỉ rõ, cát cánh chứa lượng lớn hoạt chất Saponin có khả năng tán huyết mạnh gấp 2 lần so với Saponin có trong viễn chí. Tuy nhiên, khi sử dụng dưới dạng đường uống, thì thuốc thường bị dịch vị thủy phân, dó đó mất khả năng tán huyết. Vì thế, không được sử dụng thuốc để chích.
Các bài thuốc hay từ cát cánh
Mặc dù tốt cho sức khoẻ nhưng cát cánh cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng mới mang lại hiệu quả cao, tốt cho sức khoẻ. Một số bài thuốc tốt cho sức khoẻ từ cát cánh đó là:
1. Cát cánh chữa chứng ngực đầy nhưng không đau
Chuẩn bị: Cát cánh, chỉ xác với hàm lượng bằng nhau.
Thực hiện: Sắc dược liệu đã chuẩn bị với hai chén nước cho khi nước cạn còn 1 chén thì tắt bếp. Uống nước khi còn nóng và nên kiên trì sử dụng bài thuốc này để đạt được hiệu quả cao.
2. Cát cánh chữa ho suyễn có đờm
Chuẩn bị: 60g cát cánh đã tán bột, nửa chén đồng tiện.
Thực hiện: Sắc cát cánh đã tán bột cùng với rượu đồng tiện, nên uống khi nước thuốc còn nóng để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả giúp giảm triệu chứng ho suyễn có đờm.
3. Cát cánh bán hạ thang trị thương hàn gây ra chứng bụng đầy hơi do âm dương không điều hòa
Chuẩn bị: Cát cánh, trần bì cùng bán hạ mỗi vị 12g.
Thực hiện: Mang các nguyên liệu đã chuẩn bị trên sắc chung với 5 lát gừng và 2 chén nước nhỏ. Sau khi nước thuốc sắc còn lại 1 chén thì dùng, nên uống khi còn nóng và uống hết trong ngày để chữa chứng bụng đầy hơi do âm dương không điều hòa.
4. Cát cánh chữa họng sưng đau
Chuẩn bị: 8g cát cánh, 4g cam thảo.
Thực hiện: Sắc thuốc những nguyên liệu đã chuẩn bị trên hoặc tán thành bột uống để chữa sưng đau họng.
5. Cát cánh chữa họng sưng đau, viêm họng hay hầu tý
Chuẩn bị: 80g cát cánh.
Thực hiện: Sắc cát cánh đã chuẩn bị cùng với 3 thang nước. Sau khi nước thuốc sắc còn 1 thang thì bạn lấy uống. Nếu áp dụng kiên trì trong một thời gian thì sẽ giúp chữa sưng đau, viêm họng rất tốt.
6. Cát cánh chữa ngực đầy, mạch sác, lâu lâu nhổ bọt tanh hôi và họng khô không khát nước, phế ung, người như rét run
Chuẩn bị: 40g cát cánh, 80g cam thảo
Thực hiện: Mang các nguyên liệu trên sắc với 3 thang nước. Sau khi nước cạn chỉ còn lại 1 thang thì bạn chia nước thuốc làm nhiều phần và để uống trong ngày. Tốt nhất bạn nên uống khi nước thuốc còn nóng. Nếu bạn uống thuốc vào buổi sáng và buổi chiều nôn ra máu hay mủ đặc thì kết quả chữa trị tốt.
7. Cát cánh chữa có thai mà bụng và ngực đau, đầy tức
Chuẩn bị: 40g cát cánh.
Thực hiện: Mang cát cánh giã nát và vắt ra lấy 1 chén nước. Sau đó, bạn sắc chung cùng với 3 lát gừng còn sống. Khi nước thuốc cạn chỉ còn 6 phân thì bạn lấy uống, nên uống khi còn nóng để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất.
8. Cát cánh chữa té ngã hay bị đánh đập gây khí huyết không tiêu, ứ trong ruột nhiều ngày và vết thương thỉnh thoảng bị động đau
Chuẩn bị: 12g bột cát cánh, nước cơm.
Thực hiện: Bạn mang cát cánh hoà tan cùng với nước cơm và uống luôn trong ngày để có hiệu quả tốt hơn nhé.
9. Cát cánh chữa sâu răng sưng đau, răng bị sâu
Chuẩn bị: Cát cánh, ý dĩ nhân liều lượng mỗi vị bằng nhau.
Thực hiện: Mang cát cánh và ý dĩ nhân đi tán bột rồi uống với nước. Áp dụng mỗi ngày 2 lần và liên tục trong 3-5 ngày sẽ giúp giảm triệu chứng sâu răng, sưng đau răng.
10. Cát cánh trị mắt đau do can phong thịnh
Chuẩn bị: 12g hắc khiên ngưu đầu nhỏ, cát cánh 1 thang.
Thực hiện: Mang Hắc khiên ngưu và cát cánh đi tán bột rồi hoà với nước, nặn thành viên hoàn với kích thước bằng hạt ngô đồng. Uống với nước nóng và mỗi lần uống khoảng 40 viên, mỗi ngày uống 2 lần cho đến khi bệnh thuyên giảm.
11. Cát cánh chữa lợi răng loét, chân răng bị sưng đau
Chuẩn bị: Cát cánh đã được tán bột, nhục táo.
Thực hiện: Mang bột cát cánh trộn cùng nhục táo, nặn thành viên hoàn to như hạt bồ kết. Sau đó bạn lấy bông bọc lại và ngậm chung cùng với lá kinh giới. Áp dụng cách này thường xuyên trong vòng 4-5 ngày sẽ thấy vết loét, sưng chân răng, sưng lợi giảm đi rất đáng kể.
12. Cát cánh chữa cam ăn làm răng lở thối
Chuẩn bị: Cát cánh và hồi hương với liều lượng bằng nhau.
Thực hiện: Mang các dược liệu đã chuẩn bị đi tán bột, sau đó mang đi tán bột sức vào răng.
13. Cát cánh chữa trúng độc, đi tiêu ra phân giống như gan gà và ngày đem ra hàng chậu
Chuẩn bị: Cát cánh
Thực hiện: Mang cát cánh đi tán bột, mỗi ngày sử dụng 3 lần, mỗi lần dùng khoảng 12g hoà tan cùng với rượu và uống. Sử dụng liên tục trong 7 ngày kết hợp cùng với ăn gan heo hay phổi heo bồi dưỡng để rút ngắn thời gian điều trị.
14. Cát cánh chữa chảy máu mũi
Chuẩn bị: Bột Cát cánh
Thực hiện: Lấy bột cát cánh hoà cùng với nước uống. Mỗi ngày sử dụng 1 muỗng canh bột cát cánh, ngày uống 4 lần sẽ giúp cầm máu mũi rất tốt.
15. Cát cánh chữa chứng khóc đêm, khóc không ra hơi ở trẻ nhỏ
Chuẩn bị: Cát cánh, nước cơm
Thực hiện: Mang cát cánh đốt và tán nhuyễn thành bột. Mỗi ngày sử dụng 12g bột cát cánh hoà tan với nước cơm để cho trẻ uống. Ngoài ra, cần cho trẻ uống thêm một chút xạ hương để đạt hiệu quả tốt nhất.
16. Cát cánh chữa ho hàn đờm lỏng
Chuẩn bị: 8g cát cánh, 4g bạc hà, 12g hạnh nhân, 12g tử tô
Thực hiện: Mang các nguyên liệu đã chuẩn bị trên sắc thành nước uống. Uống liên tục 4 ngày sẽ giúp bạn chữa ho hàn đờm lỏng rất tốt, không còn triệu chứng ho nữa.
17. Cát cánh chữa ho nhiệt có đờm dẻo đặc
Chuẩn bị: 8g cát cánh, 12g tang diệp, 12g tỳ bà diệp cùng 4g cam thảo.\
Thực hiện: Mang tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị trên sắc thuốc uống. Mỗi ngày uống 1 thang và liên tục từ 2 - 4 ngày sẽ giúp chữa ho nhiệt có đờm đặc khá hiệu quả.
18. Cát cánh chữa viêm amidan
Chuẩn bị: 8g cát cánh, 4g sinh cam thảo, 12g kim ngân hoa, 12g liên kiều.
Thực hiện: Sắc thuốc uống tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị trên. Áp dụng mỗi ngày 1 thang chia làm 2-3 lần uống trong ngày sẽ giúp chữa viêm amidan rất tốt.
19. Cát cánh trị phế ung, ngực đầy tức cùng ho mửa ra mủ đờm
Chuẩn bị: 4g cát cánh, 4g cam thảo sống, 24g đông qua nhân cùng 12g ngân hoa đằng, 40g bạch mao căn, 8g bối mẫu, 8g ngư tinh thảo và 20g ý dĩ nhân.
Thực hiện: Sắc uống các dược liệu đã chuẩn bị trên đều đặn mỗi ngày.
20. Cát cánh chữa cam răng và chứng hôi miệng
Chuẩn bị: Cát cánh và hồi lượng với liều lượng bằng nhau.
Thực hiện: Mang các dược liệu đã chuẩn bị trên tán bột, trộn đều rồi bôi vào răng. Thực hiện mỗi ngày sẽ giảm chứng hôi miệng và cam răng hiệu quả.
Những ai không nên sử dụng cát cánh?
Mặc dù tác dụng của cát cánh đối với sức khoẻ là không thể phủ nhận. Thế nhưng, dược liệu không nên sử dụng cho những đối tượng dưới đây, để tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn:
- Người bị âm hư ho lâu ngày không khỏi và ho ra máu.
- Âm hư hỏa nghịch tuy nhiên không có phong hàn ở phế.
- Người không có phong hàn bế tắc ở phế, và khích nghịch lên hay ấm hư hỏa vượng hay ho suyễn, lao tổn.
- Bệnh nhân có bệnh tuy nhiên không thuộc về tạng phế.
Lưu ý khi sử dụng cát cánh
Cát cánh có công dụng điều trị một số bệnh lý liên quan tới phế. Thế nhưng, trước khi sử dụng người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, thầy thuốc trước khi dùng.
Tuyệt đối không lạm dụng cát cánh để tránh ảnh hưởng tới sức khoẻ. Đối với phụ nữ đang mang thai, cho con bú trước khi sử dụng dược liệu cũng nên hỏi qua ý kiến của bác sĩ.
Mua cát cánh bao nhiêu tiền và ở đâu tốt?
Cát cánh hiện nay đang được bán trên thị trường với già là 380.000 vnđ/1kg. Vì là dược liệu quý, tốt cho sức khoẻ nên cát cánh được bán trên thị trường bởi rất nhiều đơn vị.
Do đó, để tránh mua phải hàng giả, kém chất lượng, bạn nên tìm hiểu, lựa chọn đơn vị uy tín, chất lượng đảm bảo, được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Hiện nay, Cây Thuốc Dân Gian (website: caythuocdangian.vn) là đơn vị cung cấp các dược liệu thuốc nam nói chung và cát cánh nói riêng uy tín, chất lượng tốt nhất trên thị trường.
Vì thế, bạn đang tìm kiếm địa chỉ cát cát cánh tốt thì có thể tham khảo và lựa chọn Cây Thuốc Dân Gian. Tại đây, các dược liệu đều có nguồn gốc tự nhiên, thu hái bởi người dân bản địa, được sơ chế và bảo quản theo đúng quy trình nghiêm ngặt nên chất lượng đảm bảo tốt, khng bị biến chất, mất chất, giúp bạn điều trị bệnh đạt kết quả cao.
Hy vọng với những thông tin chia sẻ trên đây, đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cây cát cánh. Qua đó, sử dụng đúng cách, điều liều lượng, chữa các bệnh lý đạt kết quả cao, tốt nhất.
Triết lý: Thương hiệu của chúng tôi được xây dựng từ uy tín của khách hàng, với chúng tôi, chất lượng sản phẩm luôn đặt lên mục tiêu hàng đầu. Cam kết không bán hàng giả, hàng kém chất lượng.
Hotline: 0869145860
Địa chỉ: Đa Sỹ - Cao Thắng - Lương Sơn - Hòa Bình
Chúng tôi sẽ gọi lai cho bạn ngay
